अहमदनगर जिल्ह्यातील पारनेरमध्ये कीडनाशक पावडर दुर्घटना घडून आली असून, या घटनेत दोन निष्पाप चिमुकल्यांचा मृत्यू झाला आहे. तर त्यांची आई गंभीर अवस्थेत रुग्णालयात उपचार घेत आहे. ही घटना ढोकी येथील धरम वस्तीवर रविवारी सकाळी घडली.
मृत चिमुकल्यांची नावे
- हर्षद विठ्ठल धरम (वय ५ महिने)
- नैतिक विठ्ठल धरम (वय ५ वर्षे)
आई – सोनाली विठ्ठल धरम – या अजूनही खासगी रुग्णालयात उपचार घेत आहेत.
नेमकी घटना कशी घडली?
घरात साठवलेल्या धान्याला कीड लागू नये म्हणून कुटुंबाने ‘सेलफॉस’ नावाची कीडनाशक पावडर वापरली. ही पावडर धान्याच्या पोत्यात ठेवण्यात आली. मात्र, काही तासांतच त्यातून बाहेर पडणाऱ्या वायूमुळे घरात असणाऱ्यांना त्रास जाणवू लागला.
सुरुवातीला कुटुंबातील सदस्यांना मळमळ, उलट्या व डोकेदुखीचा त्रास सुरू झाला. शनिवारी रात्री व रविवारी पहाटे हा त्रास तीव्र झाला. दोन्ही मुलांना तातडीने खासगी रुग्णालयात दाखल करण्यात आले; पण प्रकृती गंभीर झाल्याने त्यांना जिल्हा रुग्णालयात नेण्यात आले. तेथे उपचारादरम्यान दोन्हींचा मृत्यू झाला.
संतप्त नागरिकांचे आंदोलन
या घटनेनंतर ढोकी वस्तीतील ग्रामस्थ व नातेवाईक संतप्त झाले. त्यांनी अहिल्यानगर–कल्याण महामार्गावर रास्ता रोको करून प्रशासनाविरोधात जोरदार घोषणाबाजी केली.
- ग्रामस्थांची मागणी होती की बंदी असतानाही ही विषारी पावडर बाजारात कशी विकली जाते?
- मृत मुलांच्या कुटुंबाला आर्थिक मदत मिळावी.
- दोषी दुकानदारावर गुन्हा दाखल व्हावा.
शेवटी पोलिसांनी गुन्हा दाखल करण्याची ग्वाही दिल्यानंतर आंदोलन मागे घेण्यात आले.
मृतदेहासह ठिय्या आंदोलन
नातेवाईक व ग्रामस्थांनी संताप व्यक्त करत मृतदेहासह भर पावसात कृषिसेवा केंद्रासमोर ठिय्या आंदोलन केले. एक तास चाललेल्या या आंदोलनानंतर प्रशासनाने ग्रामस्थांशी चर्चा केली. चर्चेत काही तोडगा काढल्यानंतर अखेर संध्याकाळी मुलांचे अंत्यसंस्कार पार पडले.
अधिकाऱ्यांचे स्पष्टीकरण
या घटनेनंतर कृषी विभागाने माहिती दिली की –
- ‘सेलफॉस’ पावडरवर संपूर्ण बंदी नाही.
- पॅकेटवर दिलेल्या सूचनांनुसार वापर केल्यास धोका कमी असतो.
- मात्र अज्ञानामुळे चुकीच्या पद्धतीने वापरल्यास त्यातून तयार होणारा गॅस प्राणघातक ठरतो.
तालुका कृषी अधिकारी गजानन घुले यांनीही याबाबत स्पष्ट केले की, ही पावडर अतिविषारी असल्याने काळजीपूर्वक वापरणे आवश्यक आहे.
कीडनाशक पावडर किती धोकादायक?
सेलफॉस पावडरमध्ये अल्युमिनियम फॉस्फाईड हा रासायनिक घटक असतो.
- धान्य सुरक्षित ठेवण्यासाठी ती वापरली जाते.
- मात्र ओलावा किंवा हवेशी संपर्क आल्यावर ती विषारी वायू निर्माण करते.
- हा वायू बंदिस्त घरात पसरल्यास श्वसनाचा त्रास होतो आणि काही वेळात जीवावर बेतू शकतो.
ग्रामस्थांची मागणी
- पावडर विकणाऱ्या दुकान मालकावर कडक कारवाई करावी.
- बाजारात धोकादायक कीडनाशके सहज उपलब्ध असू नयेत.
- सरकारने जनजागृती करून योग्य मार्गदर्शन करावे.
- मृत मुलांच्या कुटुंबाला आर्थिक मदत व नोकरी द्यावी.
