आईसलँड हा जगातील एकमेव देश म्हणून ओळखला जातो जिथे आजवर एकाही डासाचे अस्तित्व आढळले नव्हते. परंतु अलीकडे या शांत आणि थंड देशात तीन डास आढळल्याने खळबळ उडाली आहे. आईसलँडच्या दक्षिण भागात एका व्यक्तीने एका कापडावर एक मादी डास आणि दोन नर डास पाहिले. शास्त्रज्ञांनी तपास केल्यानंतर हे खरेच डास असल्याचे निश्चित केले आणि त्यामुळे “आईसलँड मध्ये डास” हा शब्द सध्या जगभर चर्चेत आला आहे.
आईसलँड मध्ये आजवर डास टिकू शकले नाहीत यामागे नैसर्गिक कारणे आहेत. येथे हिवाळा खूप लांब आणि थंड असतो, तापमान सतत बदलत राहते. डासांची अंडी आणि अळ्या स्थिर पाण्यात वाढतात, परंतु आईसलँडमध्ये बहुतेक जलाशय गोठलेले असतात आणि वितळल्यानंतर पाणी लगेच वाहते. अशा वातावरणात डासांचा जीवनचक्र पूर्ण होऊ शकत नाही. तसेच या देशात जोरदार वारे वाहतात, ज्यामुळे डासांना उडणे आणि अन्न मिळवणेही अवघड होते.
मात्र आता परिस्थिती बदलत आहे. हवामान बदलामुळे आईसलँडचे तापमान सतत वाढत आहे. 2025 मध्ये येथे विक्रमी उष्णता नोंदली गेली — काही भागांत सलग दहा दिवस तापमान 20 अंश सेल्सियसपेक्षा जास्त राहिले. ही स्थिती डासांच्या प्रजननासाठी अगदी अनुकूल आहे. शास्त्रज्ञांच्या मते, जर अशीच उष्णता पुढील काही वर्षे राहिली, तर आईसलँडमध्ये डासांची नवीन प्रजाती स्थायिक होऊ शकते.
या तीन डासांबद्दल शंका व्यक्त केली जात आहे की ते प्रवाशांसोबत विमानातून आले असावेत. परंतु त्यांचे अस्तित्व एक इशारा आहे — हवामान बदलामुळे आता अशा थंड प्रदेशांमध्येही डास आणि त्यांच्याशी संबंधित रोग येऊ शकतात. इंग्लंडसारख्या थंड देशांमध्येही अलीकडे डेंग्यू पसरवणारे Aedes aegypti आणि Aedes albopictus डास आढळले आहेत.
आईसलँडसारख्या देशात डास आढळल्याने केवळ स्थानिक लोकांमध्येच नव्हे तर जागतिक वैज्ञानिक समुदायातही चिंता वाढली आहे. हा प्रकार आपल्याला हवामान बदल किती गंभीर पातळीवर पोहोचला आहे याची जाणीव करून देतो. आईसलँड मध्ये डास दिसणे हे निसर्गातील मोठ्या बदलाचे संकेत आहे — आणि म्हणूनच जगभर याची चर्चा सुरू आहे.
