प्रस्तावना (Introduction)
आजकाल उपचाराचा खर्च प्रचंड वाढला आहे. गरीब व मध्यमवर्गीय कुटुंबाला मोठा आजार झाल्यास लाखो रुपये खर्च होतात. अशा वेळी आयुष्मान भारत प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना आणि महाराष्ट्रातील महात्मा जोतिबा फुले जन आरोग्य योजना ही दोन महत्वाची आरोग्य योजना सामान्य माणसासाठी वरदान ठरतात. या दोन्ही योजनांमुळे प्रति कुटुंब दरवर्षी ५ लाख रुपयांपर्यंत मोफत उपचाराची हमी दिली जाते.
आयुष्मान भारत प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना म्हणजे काय?
भारत सरकारने सुरू केलेली आयुष्मान भारत प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (PM-JAY) ही जगातील सर्वात मोठी आरोग्य विमा योजना मानली जाते. २०१८ मध्ये सुरू झालेल्या या योजनेमुळे ५० कोटीहून अधिक भारतीय नागरिकांना आरोग्य सुरक्षेचे कवच मिळाले आहे.
योजनेचे मुख्य वैशिष्ट्ये
- प्रति कुटुंब ५ लाख रुपयांपर्यंत मोफत उपचार
- १००% कॅशलेस उपचार – हॉस्पिटलमध्ये पैसे भरायची गरज नाही
- देशभरातील २५,००० पेक्षा जास्त रुग्णालये योजनेत सामील
- हृदय शस्त्रक्रिया, किडनी ट्रान्सप्लांट, कॅन्सर, डायबेटीससारखे १,५०० पेक्षा जास्त आजारांचे उपचार मोफत
महात्मा जोतिबा फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) – महाराष्ट्र सरकारची योजना
महाराष्ट्र सरकारने सुरू केलेली महात्मा जोतिबा फुले जन आरोग्य योजना ही राज्यातील गरीब व गरजू कुटुंबांसाठी महत्वाची आहे. या योजनेत देखील ५ लाख रुपयांपर्यंत मोफत उपचार मिळतो.
योजनेचे फायदे
- महाराष्ट्रातील नागरिकांना विशेष लाभ
- अधिकृत योजनेत सामील सरकारी व खाजगी रुग्णालयात उपचार मोफत
- ३० पेक्षा जास्त जिल्ह्यांतील नागरिकांना थेट लाभ
- आयुष्मान भारत योजनेसोबत जोडणी असल्याने दुहेरी सुरक्षा
आवश्यक कागदपत्रे
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी नोंदणी करताना खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत –
- आधार कार्ड (E-KYC साठी सर्वात महत्वाचे)
- राशन कार्ड / कुटुंबाचा तपशील
- ओळखपत्र (मतदार ओळखपत्र / पॅन कार्ड)
- रहिवासी दाखला (स्थानिक नोंदणीसाठी)
- मोबाईल नंबर (OTP व ई-नोंदणीसाठी)
नोंदणी प्रक्रिया (Registration Process)
Step 1 – ऑनलाइन तपासणी
- प्रथम आयुष्मान भारत PM-JAY च्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.
- तुमचा मोबाईल नंबर व आधार नंबर टाकून पात्रता तपासा.
Step 2 – E-KYC पूर्ण करा
- आधार कार्डद्वारे ई-केवायसी (E-KYC) पूर्ण करावी लागते.
- पात्र असल्यास तुमचे नाव योजनेच्या लिस्टमध्ये दिसेल.
Step 3 – गोल्डन कार्ड (Ayushman Card)
- E-KYC नंतर तुम्हाला आयुष्मान भारत गोल्डन कार्ड मिळेल.
- हे कार्ड कोणत्याही सहभागी रुग्णालयात दाखवून मोफत उपचार मिळतो.
योजनेचे फायदे साध्या भाषेत
- मोठा आजार झाला तरी उपचाराचा खर्च सरकारकडून भरला जातो
- गरीब व मध्यमवर्गीय कुटुंबासाठी मोठी आर्थिक मदत
- उपचारासाठी देशभरातील हॉस्पिटलमध्ये कॅशलेस सुविधा
- कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याला लाभ
कोणत्या आजारांसाठी मोफत उपचार मिळतो?
या योजनेत खालीलप्रमाणे गंभीर आजारांचे उपचार मोफत केले जातात:
- हृदयविकाराची शस्त्रक्रिया
- किडनी डायलिसिस व ट्रान्सप्लांट
- कॅन्सर उपचार
- डायबेटीस व संबंधित गुंतागुंत
- मेंदू शस्त्रक्रिया
- अपघातातील गंभीर जखमा
